Przejdź do treści

Dlaczego Jezus zmartwychwstał Trzeciego Dnia?

zmartwychwstanie

Autor artykułu: Derek Hiebert/BibleProject

Kościół chrześcijański od wieków obchodzi zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa w niedzielę – trzy dni po jego śmierci w Wielki Piątek. Ta trzydniowa oś czasu oparta jest na licznych odniesieniach w Nowym Testamencie. Jezus przepowiadał to wiele razy, a apostołowie uwzględniali to w swoim zwiastowaniu Ewangelii.

Dlaczego jednak zmartwychwstanie Jezusa nastąpiło trzy dni po jego śmierci? Wydawałoby się, że mógł zmartwychwstać dzień, dwa, a nawet cztery dni po swojej śmierci, a zmartwychwstanie według naocznych światków nadal byłoby przekonywujące. Czy trzeci dzień jest tylko przypadkowym, nieistotnym szczegółem związanym ze zmartwychwstaniem? A może ma to znaczenie dla tej osi czasu?

Trzeci Dzień ma znaczenie

Dla Jezusa i apostołów moment jego zmartwychwstania ma silne implikacje teologiczne. Trzydniowa oś czasu ma znaczenie dla narracji biblijnej, ponieważ jest to szczególny dzień, w którym Bóg tworzy nowe życie i aktywuje swoje przymierze z ludzkością. Jak Nowy Testament doszedł do takiego wniosku? Okazuje się, że sam Jezus i autorzy Nowego Testamentu czerpią z konsekwentnego wzoru projektu „trzeciego dnia” z Pism Hebrajskich. Samodzielne zgłębianie tego wzoru może wzbogacić nasze rozumienie wydarzenia Wielkanocnego.

Wzór Trzeciego Dnia w Biblii hebrajskiej

Być może najbardziej wyraźne przykłady zmartwychwstania trzeciego dnia według Pism Hebrajskich można znaleźć w Księdze Jonasza 2:1 i Księdze Ozeasza 6:1-2. Jezus odniósł się do trzech dni Jonasza w brzuchu wielkiej ryby jako do metafory swojego zmartwychwstania. Ozeasz mówił, że Boże dzieło wskrzeszenia Izraela miało miejsce trzeciego dnia. Chociaż są to warte rozważenia teksty, ten wzór zmartwychwstania trzeciego dnia zaczyna się jeszcze wcześniej w historii.

W narracji Biblii hebrajskiej znajdują się trzy fragmenty, w których zaczyna się rozwijać wzór nowego życia wyłaniającego się trzeciego dnia: narracja o stworzeniu w Księdze Rodzaju 1, próba Abrahama w Księdze Rodzaju 22 oraz Izraelici na Synaju w Księdze Wyjścia 19.

Pierwsze ?Zmartwychwstanie?

Gdzie po raz pierwszy widzimy znaczące trzecie dni? Na pierwszej stronie Bibli. Historia stworzenia rozdziału pierwszego Księgi Rodzaju jest napisana jak wiersz z powtarzającymi się wypowiedziami i podobieństwami. W rytmie tych powtórzeń dwa wydarzenia w narracji o stworzeniu wyróżniają się jako znaczące, każde w trzydniowych odstępach. Pierwszego „trzeciego dnia” Bóg sprawia, że pojawia się suchy ląd i powoduje, że wyrasta z ziemi roślinność: rośliny wydające nasiona i drzewa rodzące owoce (1: 11-13). Obraz przedstawia nowe życie kiełkujące lub wyrastające z ziemi – miejsca dotychczasowego nieistnienia lub śmierci.

Drugie wydarzenie „trzeciego dnia” ma miejsce szóstego dnia, kiedy Bóg stwarza zwierzęta i ludzi (1:24). Przypominając pierwszy „trzeci dzień”, fragment mówi, że ziemia wyda żyjące istoty (1: 24-27). Później czytamy, że Bóg stworzył ludzi z prochu ziemi (2: 7). Tutaj znowu widzimy nowe życie stworzone z ziemi. Zwróć również uwagę na związek między ludźmi a drzewami: oba są nowo stworzone z ziemi (2: 7, 9), oba rodzą nasiona, jak i owoce (1:11, 28; 3:15) i oba są stworzone w ten sposób Trzeciego dnia. Jednak dwie rzeczy są wyjątkowe tylko dla ludzi: 1) ludzie zostali stworzeni na obraz Boga; oraz 2) Bóg zawiera przymierze z ludźmi, błogosławiąc ich i udzielając im instrukcji.

Wyłania się wzór

W wydarzeniach „trzeciego dnia” Księgi Rodzaju 1 istnieją trzy ważne aspekty, które stają się wzorcem projektowym:

  1. Bóg stwarza nowe życie tam, gdzie kiedyś była śmierć (1: 11-13; 26-27; 2: 7)
  2. Bóg ustanawia swoje przymierze z nowo stworzonymi stworzeniami, w tym przypadku z ludźmi (1: 28-29)
  3. Wydarzenie ma miejsce w Edenie, które rozumiemy jako wzniesienie, z którego wypływa rzeka (2: 10-14)

Nie można przeceniać wagi tego obrazu i wzoru, ponieważ staje się on prototypem przyszłego zmartwychwstania.

Próba Abrahama w Trzecim Dniu

Gdzie jeszcze pojawia się ten wzór? W innym wydarzeniu „trzeciego dnia” Abraham zostaje poddany próbie przez Boga – jedna z najbardziej intrygujących opowieści w całym Piśmie Świętym (Księga Rodzaju 22:1-19). Kiedy Bóg wzywa Abrahama, aby złożył na górze swego jedynego syna, Izaaka, jako ofiarę całopalenia, tekst mówi, że trzeciego dnia Abraham zobaczył to miejsce z daleka i przystąpił do próby (22: 4). W tej scenie Bóg chce, aby Abraham nauczył się ufać Jego przymierzu i błogosławieństwu potomstwa. Ostatecznie to Bóg zapewnia ofiarę i wypełnia cele swego przymierza.

Związek z tematem „trzeciego dnia” zawiera się tutaj w silnie żywym akcie okupienia przez Boga, w którym Bóg zastępuje Izaaka baranem (22: 13-14). Dowiadujemy się, że ten akt zawiera się w jego większym projekcie przymierza, aby rozmnażać potomstwo Abrahama i przez nie błogosławić narody (22: 17-18). Tutaj znowu, trzeciego dnia widzimy ten sam wzór:

  1. Bóg działa tak, aby przynieść nowe życie, w tym przypadku Izaakowi, który został oszczędzony, i Abrahamowi otrzymującego z powrotem swego syna (22: 11-14)
  2. Bóg potwierdza swoje przymierze z Abrahamem, używając języka i tematów zgodnych z Księgą Rodzaju 1:28 (22:17-18)
  3. To wydarzenie ma miejsce na górze (22: 2, 14)

Trzeci Dzień Izraela na Synaju

W kluczowym momencie w biblijnej historii znajdujemy jeszcze jedno wydarzenie, które ma miejsce trzeciego dnia. Uratowawszy właśnie swój lud z wielowiekowego ucisku w Egipcie, Jahwe jest u progu zawarcia przymierza z Izraelem, ponownie na górze (Księga Wyjścia 19:2-3). Tutaj Bóg wyjaśnia, że „trzeciego dnia” zejdzie na górę Synaj na oczach całego ludu. Podobnie jak dla Abrahama, ta chwila jest próbą dla Izraela. Mają przygotować się do zawarcia przymierza z Bogiem i być gotowymi „trzeciego dnia” (Księga Wyjścia 19:9-16). Narracja wspomina „trzeci dzień” cztery razy, aby nie przegapić faktu, że to doniosłe wydarzenie będzie miało miejsce w szczególny dzień Boga.

Opierając się na tym, co widzieliśmy już w „trzecim dniu”, powinniśmy spodziewać się pewnego wzorca, który rzeczywiście widzimy po raz kolejny:

  1. Bóg daje swojemu ludowi nowe życie – w tym przypadku nową tożsamość dla Izraela – tak jak to uczynił przy stworzeniu oraz z Abrahamem i Izaakiem (19: 4-6)
  2. Bóg zawiera przymierze ze swoim ludem, czyli Izraelem (19: 4-6)
  3. Bóg dokonuje tego wszystkiego na górze (19: 2)

I to właśnie widzimy w narracji! Niestety, reszta historii Izraela w Pismach Hebrajskich jest naznaczona buntem, niewiarą i niezdolnością do dotrzymania przymierza do końca. Co prowadzi nas ponownie do tych fragmentów u proroków, które wspominają o trzecim dniu: Ozeasz i Jonasz.

Nadzieja Ozeasza i „zmartwychwstanie” Jonasza

Kiedy wracamy do tych proroków, mamy tym razem większe tło dla „trzeciego dnia” i jego potężnego obrazu zmartwychwstania, wraz z jego związkiem z Bożym przymierzem. Ozeasz wzywa Izrael do „powrotu do Jahwe”, co jest klasycznym proroczym językiem pokuty prowadzącej do wierności przymierzu, i oferuje im nadzieję, używając języka zmartwychwstania (Księga Ozeasza 6:1-2). Zgodnie z naszym wzorem, ten powrót do przymierza oznacza odnowienie życia, zmartwychwstanie jako lud do życia z Jahwe, czego On dokona „trzeciego dnia”.

W przypadku Jonasza, jeden z proroków Izraela nie jest posłuszny Jahwe i dlatego doświadcza „śmierci” w nieprawdopodobnym „grobowcu” – dużej rybie. Jonasz i jego upadek pod wieloma względami reprezentują upadek Izraela. Jednak Bóg nie rezygnuje z niego ani ze swojego ludu. Po trzech dniach daje Jonaszowi nowe życie, zwymiotując go z ryby – jest to najbardziej niezwykłe „zmartwychwstanie” w Biblii.

Jezus przepowiada Zmartwychwstanie Trzeciego Dnia

Kiedy docieramy do Ewangelii, widzimy Jezusa mówiącego o zmartwychwstaniu trzeciego dnia, gdy rozmawia On ze swoimi uczniami o swojej śmierci. W rzeczywistości wspomina o „trzech dniach” 21 razy! Do tej pory prawdopodobnie możesz stwierdzić, że ten nacisk nie był przypadkowy. Jezus był nieugięty co do trzeciego dnia, ponieważ reprezentuje on inicjatywę Boga w stworzeniu nowego życia i ustanowieniu przymierza z ludzkością. Zobacz, jak wydarzenie Wielkanocne – zmartwychwstanie Jezusa – odtwarza nasz wzór projektowy trzeciego dnia:

  1. Bóg wskrzesza nowe życie z ziemi (grobu), w tym przypadku Jezusa
  2. Bóg działa, aby wprowadzić nowe przymierze przez zadość czyniącą śmierć i zmartwychwstanie Jezusa, w tym przypadku dla wszystkich, którzy wierzą
  3. Akt zadośćuczynienia Jezusa ma miejsce na wzgórzu

Obraz w Księdze Rodzaju 1-2 przedstawiający nowe życie powstające z ziemi trzeciego dnia, wraz z powiązaniem z Boskim przymierzem w Pismach Hebrajskich, dostarcza przejmujący obraz teologicznego znaczenia zmartwychwstania Jezusa. Trzeciego dnia zmartwychwstanie Jezusa staje się jeszcze ważniejsze. Jest to kulminacyjny dzień Bożego projektu nowego życia i przymierza, pięknie przedstawionego od czasu stworzenia, którego finał przyniesie przyszłe zmartwychwstanie naśladowców Jezusa i odrodzenie całego wszechświata.

Więc co to oznacza dla nas?

Kiedy świętujemy zmartwychwstanie Jezusa w Niedzielę Wielkanocną, nie kierujmy się tylko historyczną tradycją. Angażujmy się w głęboko znaczącą teologię skupioną wokół trzeciego dnia, ze wszystkimi jej implikacjami Bożego dzieła odkupienia. Wzór projektu trzeciego dnia jest przypomnieniem – Bóg zainicjował proces wskrzeszania ludzi do nowego życia, wprowadzając ich w swoje partnerstwo przymierza. Jak dzisiaj weźmiemy w tym udział?

Artykuł ten został przetłumaczony z języka angielskiego ze strony organizacji BibleProject. Link do oryginalnego artykułu https://bibleproject.com/blog/why-did-jesus-rise-on-the-third-day

Derek Hiebert pracuje w marketingu w Western Seminary i mieszka w Tacomie w stanie Waszyngton z żoną i trzema córkami. Uzyskał tytuł licencjata w dziedzinie komunikacji na Uniwersytecie Multnomah, tytuł magistra teologii egzegetycznej w Western Seminary, a także studia magisterskie z teologii na Western. Oprócz studiów teologicznych Derek znajduje przyjemność służąć jako duszpasterz w swoim kościele, lubi fitness i rekreację z rodziną.

BibleProject to niekomercyjne studio animacji zajmujące się produkcją krótkich, w pełni animowanych filmów, dzięki którym treść Biblii może być dostępna dla wszystkich, wszędzie. Tworzone filmy, podcasty i inne materiały są rozpowszechniane za darmo, by pomóc ludziom poznawać historię biblijną w nowy sposób.

Polska część strony internetowej BibleProject jest dostępna pod linkiem: https://bibleproject.com/polish/

Zachęcamy również do subskrypcji polskiego kanału BibleProject na YouTube: https://www.youtube.com/c/BibleProjectPolski